Posługa kapłańska
Spowiedź święta
*
Spowiedź święta jest Sakramentem Pokuty i Pojednania.
*
Przez usta kapłana sprawowującego ten sakrament, Pan Jezus odpuszcza nam grzechy,
na mocy słów Jezusa wypowiedzianych do uczniów:
Weźmijcie Ducha Świętego! Którym odpuścicie grzechy, są im odpuszczone,
a którym zatrzymacie, są im zatrzymane.
[J 20, 22b-23]
Sakrament Pokuty i Pojednania składa się z trzech aktów spowiadającego się
oraz z rozgrzeszenia kapłana.
Akty spowiadającego się:
1. Żal za grzechy.
2. Spowiedź lub ujawnienie grzechów przed kapłanem.
3. Postanowienie wypełnienia zadośćuczynienia i czynów pokutnych.
Warunki sakramentu pokuty:
1. Rachunek sumienia.
2. Żal za grzechy.
3. Mocne postanowienie poprawy.
4. Szczera spowiedź.
5. Zadośćuczynienie Panu Bogu i bliźniemu.
[Katechizm Kościoła Katolickiego]
FORMUŁA SPOWIEDZI
1. Uklęknij u konfesjonału i powiedz:
Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus.
Kapłan odpowiada: Na wieki wieków. Amen.
2. Przeżegnaj się: W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Amen.
Kapłan uczyni znak krzyża i zachęci do ufności w miłosierdzie Boże.
Może to uczynić słowami:
Bóg niech będzie w twoim sercu, abyś skruszony w duchu wyznał swoje grzechy.
3. Rozpocznij wyznanie grzechów zdaniami:
Ostatni raz spowiadałem się przed ...(tygodniem, miesiącem, latami) .
Pokutę odprawiłem. Popełniłem następujące grzechy: ...
(przy ciężkich podaję liczbę i okoliczności).
4. Na zakończenie powiedz:
Więcej grzechów nie pamiętam, za wszystkie serdecznie żałuję
i proszę Boga Ojca o przebaczenie.
5. Następnie słuchaj uważnie pouczeń kapłana i zapamiętaj zadaną pokutę.
6. Przed przyjęciem rozgrzeszenia okaż jeszcze raz skruchę, słowami:
Boże bądź miłościw mnie grzesznemu.
Kapłan udzieli Ci rozgrzeszenia słowami:
Bóg Ojciec Miłosierdzia, który pojednał świat ze sobą przez śmierć i zmartwychwstanie
swojego Syna i zesłał Ducha Świętego na odpuszczenie grzechów,
niech ci udzieli przebaczenia i pokoju.
Przez posługę Kościoła i ja odpuszczam Tobie grzechy
w imię Ojca, Syna i Ducha Świętego.
Jeżeli dopowie: Wysławiajmy Pana bo jest dobry,
to odpowiedz: Bo jego miłosierdzie trwa na wieki.
wtedy kapłan powie: Pan odpuścił tobie grzechy. Idź w pokoju.
7. Kiedy zapuka w konfesjonał, odpowiedz: Amen.
Odchodząc od konfesjonału powiedz: Bóg zapłać.
*
Kiedy kapłan będacy szafarzem Sakramentu Pokuty i Pojednania jest wcieleniem oblicza
Dobrego Pasterza, miłosiernego i przebaczającego - aczkolwiek nie wszystko
usprawiedliwującego - to wierny odczuwa ciepło osobistej troski i doświadcza ojcowskiego
objęcia. Poprzez kapłana Dobry Pasterz zbliża się do spowiadającego się, wysłuchuje go,
udziela rady, duchowego wsparcia i przebaczenia.
HISTORIA SPOWIEDZI
Kwestia pokuty i praktyk pokutnych w Kościele starożytnym nie była uregulowana.
W III w. obok spowiedzi powszechnej rozpowszechnił się zwyczaj jednorazowej pokuty
osobistej, na łożu śmierci. W VI w. powrócono do praktykowania pokuty wielokrotnej,
równoprawnej ze spowiedzią powszechną.
W 1215 Sobór laterański IV wprowadził do dziś obowiązujące przepisy dotyczące pokuty,
m. in. obowiązek spowiedzi przynajmniej raz w roku w czasie wielkanocnym
oraz tajemnicę spowiedzi. Od 1973 r. kapłani mogą spowiadać także w czasie
Mszy świętej, z wyjątkiem kapłana celebrującego. Zgodnie z zaleceniem instrukcji
Zgodnie z zaleceniem instrukcjiz 25 maja 1967 r. mają jednakże:
"Wytrwale przyzwyczajać wiernych,
aby przystępowalido sakramentu pokuty poza Mszą św., w określonych godzinach,
tak aby jego udzielanie dokonywało się w spokoju i z prawdziwą ich korzyścią,
jak również nie przeszkadzało im w czynnym uczestnictwie we Mszy świętej."
W Polsce wiele osób spowiada się co miesiąc, w pierwsze piątki każdego miesiąca.
Zwyczaj ten pochodzi z tradycji przyjmowania wynagradzającej Komunii Świętej
w 1. piątek miesiąca - zbudowanej na objawieniach Św. Małgorzaty Marii Alacoque,
która usłyszała od Jezusa:
"Przystępującym przez 9 z rzędu pierwszych piątków miesiąca do Komunii Świętej
dam łaskę pokuty ostatecznej. Nie umrą w stanie niełaski ani bez sakramentów świętych,
a Serce Moje stanie się dla nich ucieczką w godzinę śmierci".
Zachowanie tajemnicy spowiedzi jest jednym z podstawowych obowiązków kapłana.
Obwarowano ją wieloma karami prawa kanonicznego.
Jest szanowana przez prawo większości większości krajów -
bardziej niż tajemnica lekarska, z której może zwolnić sąd.
W praktyce tajemnicę spowiedzi ma zapewnić konfesjonał,
który oddziela spowiadającego się od spowiednika i od reszty wiernych.
Wprowadzony został w XVI w.; w Polsce nazwano go"słuchalnicą".
Do tego czasu męzczyżni spowiadali się zazwyczaj przy ołtarzu,
a kobiety opodal ambony.
W sytuacjach wyjątkowych, np. zbiorowego zagrożenia życia, kapłan może udzielić
rozgrzeszenia zbiorowego. Możliwy jest też udział pośrednika między wierzącym
a kapłanem, np. tłumacza. Jego również obowiązuje tajemnica spowiedzi.
*